Nee, ik ben geen persoonlijke hetze tegen voorlichters begonnen. Integendeel. Ik kan zo een rijtje namen noemen van voorlichters met wie het prettig samenwerken is. Maar ik heb dit weekend wel nagedacht waarom ‘geen commentaar’ niet meer werkt.

Ik schreef vrijdag met een beetje stoom in mijn oren over mijn ervaring van die dag. In deze blogpost sprak ik mijn verbijstering uit over een slecht advies van voorlichters aan een burgemeester. Toen ik 25 jaar geleden in de journalistiek begon, waren de woorden ‘geen commentaar’ nog heel gebruikelijk. Maar in de tijd daarna is de cultuur volledig omgeslagen. We zien burgemeesters en andere hoogwaardigheidsbekleders niet meer als mensen die ver boven ons uittorenen. De gezagsverhoudingen zijn totaal veranderd. De burgemeester staat meer dan ooit op hetzelfde niveau als de journalist.

Sinds de wet openbaarheid bestuur (wob) kunnen journalisten allerlei gegevens opvragen, die voorheen verborgen werden. Dat heeft de positie van bestuurders veramderd. Ook zijn de burgers (ondermeer door en op social media) veel mondiger geworden. Zij pikken het niet meer dan het bestuur van een dorp/stad/land zich in stilzwijgen hult en zoeken eerder dan voorheen de publiciteit (zowel eigen social media als de gevestigde media) als iets hen niet zint.

Overigens maken de Nederlandse voorlichters het lang niet zo bont als hun Duitse collega’s. Voorlichters van een gezondheidsorganisatie in Duitsland hebben een nieuw trucje gevonden om journalisten de mond te snoeren. Zij stuurden een journalist die een vraag stelde, eerst een factuur toe voor het beantwoorden van die vraag. Het ging om een bedrag van zo’n 200 euro. Waanzinnig. Lees het hier ! Dan heb je als voorlichter totaal geen zicht meer op wat je aan het doen bent en hoe de relatie tussen journalist en voorlichter werkt.  En – voor die voorlichters die dit stiekem toch een goed idee zouden vinden -in de Duitse situatie werkte het totaal niet. Integendeel.