Taal is iets moois. Je kunt er veel mee uitdrukken. Haat, liefde, boosheid, verdriet, blijheid. Je kunt er ook een onterecht beeld mee geven van mensen. In communicatietermen heet dat ‘framing’.

Voetballers van een andere komaf en een andere huidskleur zijn opeens “onze jongens” als ze een wedstrijd winnen. Iemand uit Curaçao is opeens een Nederlander als hij een wedstrijd op Wimbledon wint. Maar een jongen met een Noord-Afrikaans uiterlijk (van wie de ouders als dertig jaar in Nederland wonen) die een bromfiets steelt, is een Marokkaan of een allochtoon.

In de media gebruiken we die termen  vaak. Maar De Volkskrant wil af van het gebruik van het woord allochtoon, zo bleek deze week. In dit artikel van de ombudsvrouw wordt het allemaal uitgelegd. Alleen in opinieverhalen van schrijvers van buiten De Volkskrant mag het woord nog gebruikt worden, want De Volkskrant wil hen geen censuur opleggen. Maar de eigen redacteuren en verslaggevers moeten zich wel ver van het woord allochtoon houden.

Bij ons thuis konden we toen we het hierover hadden meteen een heleboel woorden opnoemen die niet meer politiek correct genoemd kunnen worden en daarom niet meer gebruikt worden: bejaarde, knecht, gastarbeider, Eskimo, boer, zigeuner, neger, werkster, mongool, geestelijk gehandicapte, inboorling, inlanders, spleetoog, Bosjesman. Veel van die woorden zijn naar mijn waarneming vanzelf uit het taalgebruik verdwenen. Je spreekt niet over een bejaarde allochtone knecht. Of over een bejaarde neger. Daar is geen keihard besluit over genomen. Op een dag bedachten mensen een nieuw woord, dat beter in de tijdgeest paste. Dat is de manier waarop taal zou moeten werken.

Even terugkomen op die allochtoonkwestie.l Natuurlijk is het goed om op je taal te letten, zeker als journalist. Wat bedoel je, hoe komt je over en op welke manier kun je je objectiviteit bewaren door bepaald woordgebruik? Die discussie moet meer op de redactievloer gevoerd worden (dat gebeurt namelijk nauwelijks). Het is altijd goed om te kijken wat onze woorden (en onze framing) aanrichten.

Maar ik ben wel tegen hypercorrect gedrag. Waar het relevant is, mag wat mij betreft de afkomst van iemand genoemd worden. Ook al geeft dat een bepaald beeld van een bepaalde bevolkingsgroep.  We moeten ervoor waken dat we te soft worden en alles met de mantel der liefde bedekken. Of zelfs dat we maatregelen nemen om fout gedrag te verbloemen. Dat deed de gemeente Ede. In de jaren zeventig kregen Roma zigeuners gratis autorijlessen aangeboden, omdat ze al zonder rijbewijs rond reden. Dat is de wereld op zijn kop.